E-Pik Pahani: मान्सूनच्या अनियमित पद्धती आणि आव्हानात्मक कृषी परिस्थितीमुळे पीक विमा अधिक महत्त्वाचा बनला आहे. अतिवृष्टीमुळे जमिनीचे नुकसान आणि पिकांचे नुकसान होत असल्याने शेतकऱ्यांना अनपेक्षित आव्हानांचा सामना करावा लागतो. या समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी, रिलायन्स इलेक्ट्रॉनिक पीक विमा सादर करत आहे, ज्याला ई-पिक पहानी म्हणून ओळखले जाते. ही यंत्रणा समजून घेणे शेतकऱ्यांसाठी फार महत्त्वाचे आहे. या लेखात आम्ही ई-पिक पाहणी का आवश्यक आहे, त्याचे फायदे, विविध भागधारकांच्या भूमिका आणि पीक विमा आणि अनुदान वितरणासाठी नोंदणी प्रक्रिया याबद्दल सविस्तर माहिती देत आहोत. E-Pik Pahani
पीक विम्यामध्ये ई-पिक पाहणीचे महत्त्व काय आहे? | What is the importance of E-pik Pahani crop insurance?
E-pik Pahani हे पीक विम्याचे फायदे मिळवण्याच्या दिशेने पहिले पाऊल म्हणून काम करते. ई-पीक विम्याचा अवलंब न केल्याने जमिनीच्या मोजमापांमध्ये विसंगती निर्माण होऊ शकते. जरी काही शेतकऱ्यांनी ई-पिक विम्याची निवड रद्द केली तरीही त्यांच्या जमिनीचे सर्वेक्षण केले जाऊ शकते. तथापि, काही तज्ञ ई-पिक विमा नोंदणी वगळण्याचा सल्ला देतात. ई-पिक विम्यामध्ये 100% नावनोंदणी साध्य करणे हे सरकारचे उद्दिष्ट आहे, कारण अनेकदा हे कव्हरेज आणि थेट पीक विमा यांच्यात फार तफावत आढळते, ज्यामुळे गुंतागुंत होऊ शकते. म्हणून, सर्वसमावेशक पीक संरक्षण सुनिश्चित करण्यासाठी ई-पिक विम्यासाठी नोंदणी करणे आवश्यक आहे. E-Pik Pahani
ई-पिक पाहणीचे फायदे | Benifits of E-Pik Pahani
ई-पिक पाहणीचे फायदे बहुआयामी आहेत, ज्यामुळे ते शेतकरी आणि सरकारी अधिकाऱ्यांसाठी एक मौल्यवान साधन बनते:
किमान आधारभूत किंमत योजना: 2022-23 च्या खरीप हंगामापासून, अन्न आणि नागरी पुरवठा विभागाला ई-पिक विमा डेटा प्रदान केला जात आहे. या किमान द्वारे आधारभूत किमतीच्या योजनांची अंमलबजावणी सुलभ होणे, आणि योग्य पीक खरेदी सुनिश्चित करणे अपेक्षित आहे.
कार्यक्षम कर्जाची वसुली: शेतकऱ्यांना सर्वेक्षण करण्यासाठी ई-पीक विमा अमूल्य वाटतो, जो बँकांकडून पीक कर्जाची वसुली कार्यक्षमतेने करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
नैसर्गिक आपत्ती निवारण: मदत आणि पुनर्वसन विभाग ई-पिक विमा प्रणालीमध्ये समाकलित केलेल्या ई-पंचनामा अॅपचा वापर नैसर्गिक आपत्तींच्या वेळी महत्त्वपूर्ण माहिती गोळा करण्यासाठी करते. ही सुव्यवस्थित प्रक्रिया बाधित शेतकऱ्यांना जलद भरपाई देण्याचे सुनिश्चित करते.
वेळेवर सरकारी योजनेचे फायदे: ई-पिक विमा प्रत्येक पिकासाठी सरकारी योजनांची अचूक आणि अद्ययावत माहिती प्रदान करते. शेतकऱ्यांना वेळेवर लाभ वितरणासाठी हा डेटा आवश्यक आहे.
एकसमान पीक ओळख: ही प्रणाली पीक लागवडीच्या क्षेत्रांची एकसमान ओळख करण्यास सक्षम करते, विविध भौगोलिक स्तरांवर लागवडीची व्याप्ती निश्चित करण्यात मदत करते.
अचूक सबसिडी वितरण: ई-पिक विमा पात्र पिकांसाठी सरकारी अनुदानाचे अचूक वितरण सुलभ करते. तसेच ठिबक सिंचन, तुषार सिंचन योजनांसारख्या सरकारी अनुदानासाठी पात्र असणाऱ्या लाभार्थ्यांना कार्यक्षम अनुदान वाटप सुनिश्चित करते.
लाभार्थी माहिती: प्रणाली विमा उतरवलेल्या पिकांची आणि लाभार्थ्यांची सर्वसमावेशक यादी ठेवते. हे रोजगार आणि शिक्षण योजनांसाठी लाभार्थ्यांची पात्रता निश्चित करण्यात मदत करते. E-Pik Pahani
ई-पिक तपासणीमधील भूमिका | Roles in E-Pik Pahani
ई-पिक तपासणी प्रक्रियेत अनेक भागधारक महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात:
शेतकरी: शेतकरी ई-पीक विमा प्रणालीचे प्राथमिक वापरकर्ते आहेत. ते त्यांच्या मोबाईल क्रमांकाची नोंदणी करून आणि नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांकावर प्राप्त झालेल्या ओटीपीद्वारे त्यांची पडताळणी करून पीक विमा खरेदी करू शकतात.
खाजगी पर्यवेक्षक किंवा सहाय्यक: विशिष्ट भूमिकांसाठी नियुक्त केलेले स्थानिक रहिवासी असणे गरजेचे आहे. विशेष पर्यवेक्षकांनी अर्जावर त्यांचे मोबाईल क्रमांक देणे आवश्यक आहे आणि त्यांची नियुक्ती तालुका अधिकारी करतात.
सुपरवायझर किंवा तलाठी: ई-पिक इन्शुरन्समध्ये नोंदणी केलेल्या शेतकऱ्यांनी दहा सर्वेक्षण करणे आवश्यक आहे. याव्यतिरिक्त, विशेष सहाय्यक किंवा पर्यवेक्षक ई-पिक विम्यासाठी डिझाइन केलेले मोबाइल अॅप वापरून 100 सर्वेक्षण करतील.
वेरिफायर: हे पूर्वी केलेल्या सर्व सर्वेक्षणांचे पुनर्सर्वेक्षण करण्यासाठी जबाबदार शासन-नियुक्त अधिकारी आहे. पडताळणी करणाऱ्यांची निवड आणि नियुक्ती ही तालुका अधिकाऱ्यांची जबाबदारी आहे.
ई-पिक तपासणी नोंदणी प्रक्रिया | E-Pik Pahani Registration Process
ई-पिक इन्शुरन्समध्ये सहभागी होण्यासाठी खालील स्टेप्स फॉलो करा:
अॅप डाउनलोड करा: शेतकऱ्यांनी Google Play Store वरून e-Pik pahani app आवृत्ती 2 डाउनलोड करावे.
वैशिष्ट्ये: ही नवीन आवृत्ती शेतक-यांना मोबाईल अॅपमध्ये प्रत्येक गटाच्या केंद्राचे अक्षांश आणि रेखांश समन्वय समाविष्ट करण्यास अनुमती देते. पिकाचा फोटो घेताना, अॅप गटाच्या केंद्राचे निर्देशांक आणि फोटो जेथे घेतले होते ते स्थान प्रदर्शित करेल. ही स्थाने लक्षणीयरीत्या भिन्न असल्यास, अॅप शेतकऱ्याला सूचित करून फोटोंची अचूकता सुनिश्चित करेल.
परवानग्या: अॅप उघडल्यानंतर, आवश्यक परवानग्या द्या.
शेतकरी म्हणून लॉगिन करा: “शेतकरी म्हणून लॉगिन करा” आणि तुमचा मोबाईल नंबर टाका.
नोंदणी माहिती: प्रथमच नोंदणी करणाऱ्यांनी त्यांचा विभाग, जिल्हा, तालुका आणि गाव निवडणे आवश्यक आहे. नोंदणीसाठी नियुक्त केलेला क्रमांक द्या, जो आवश्यक असल्यास बदलला जाऊ शकतो.