PMJAY: 2020 पासून महात्मा ज्योतिराव फुले आणि आयुष्मान भारत यांच्या झालेल्या एकत्रीकरणामुळे भारतातील आरोग्य सेवांचा लक्षणीय विस्तार झाला आहे. “महात्मा फुले-आयुष्यमान भारत” (Mahatma Phule – Ayushman Bharat) योजनेत आता 1,356 रोगांवर उपचारांचा समावेश करण्यात आला आहे, ज्यामुळे वैद्यकीय परिस्थितीच्या विस्तृत श्रेणीकडे लक्ष दिले जाते. याशिवाय, राज्यातील सर्व पात्र कुटुंबे आणि रहिवाशी प्रमाणपत्रे धारण केलेल्या सर्व कुटुंबांचा समावेश करण्यासाठी या योजनेचा विस्तार करण्यात आला आहे. या एकत्रीकरणाचा उद्देश आरोग्य सेवा कार्यक्रमांची पोहोच वाढवणे आणि लोकांसाठी त्यांचे जास्तीत जास्त फायदे मिळवणे हा आहे. PMJAY
5 लाखांपर्यंत आरोग्य कव्हरेज सुधारणा | Health coverage improvement up to 5 lakhs | PMJAY
आयुष्मान भारत प्रधान मंत्री जन आरोग्य योजना (PMJAY) अंतर्गत, प्रत्येक कुटुंबाला पाच लाख रुपयांपर्यंतचे वार्षिक आरोग्य कवच मिळते. याउलट, महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) प्रत्येक कुटुंबासाठी वार्षिक दोन लाख रुपयांपर्यंतचे आरोग्य कवच प्रदान करते. या योजनांच्या विलीनीकरणामुळे, प्रत्येक कुटुंब आता वार्षिक पाच लाख रुपयांपर्यंतच्या आरोग्य कव्हरेजसाठी पात्र आहे. हे एकत्रीकरण आयुष्मान भारत प्रधान मंत्री जन आरोग्य योजनेंतर्गत समाविष्ट नसलेल्या लाभार्थींचा महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेत समावेश असल्याची खात्री करते.
मूत्रपिंड शस्त्रक्रियेसाठी 4.5 लाखाची मर्यादा | 4.5 lakh limit for kidney surgery | PMJAY
Mahatma Phule Jan Arogya Yojana, योजनेंतर्गत किडनी शस्त्रक्रियेसाठी 4.5 लाख रुपये खर्चाची मर्यादा ठेवण्यात आली आहे. उपचार खर्चातील हा बदल, विशेषत: मूत्राशयाच्या शस्त्रक्रियेसाठी, पूर्वीच्या 7 लाख रुपयांपासून 4 लाख रुपयांपर्यंत कमी करण्यात आला आहे.
996 उपचारांचा समावेश हा महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेत तर 1209 उपचारांचा समावेश हा प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजनेत आहे. शिवाय, या योजनांच्या एकत्रीकरणामुळे 328 नवीन उपचारांचा समावेश करण्यात आला असून, 181 उपचार काढून टाकण्यात आले आहेत. परिणामी, Pradhan Mantri Jan Arogya योजनेत आता 147 अतिरिक्त उपचारांचा समावेश आहे आणि महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेचा 360 नवीन उपचारांसह विस्तार झाला आहे. या एकत्रीकरणामध्ये दोन्ही योजनांतर्गत एकूण 1,356 उपचारांचा समावेश आहे, त्यापैकी 119 उपचार केवळ सरकारी रुग्णालयांमध्ये उपलब्ध आहेत.
अंमलबजावणी आणि निधी | Implementation and funding
“महात्मा फुले-आयुष्यमान भारत” योजना सु-परिभाषित तत्त्वांवर चालते. राज्य आरोग्य सोसायट्यांमार्फत राज्य-मान्यताप्राप्त रुग्णालयांना उपचारांचा खर्च दिला जातो. विद्यमान पद्धती आणि अद्ययावत मार्गदर्शक तत्त्वांशी जुळवून घेऊन या दृष्टिकोनाची अंमलबजावणी हळूहळू होईल. या योजनेद्वारे सरकारी रुग्णालयांना वाटप केलेला निधी त्यांच्या वापरासाठी, संसाधनांचा कार्यक्षम आणि पारदर्शक वापर सुनिश्चित करण्यासाठी योग्यरित्या अधिकृत केला जाईल.
अपघात-संबंधित खर्च | Accident-related expenses
या योजनेत अपघाताशी संबंधित खर्चाच्या तरतुदींचा समावेश आहे, उपचारासाठी कमाल मर्यादा एक लाख रुपये आहे. स्व. बाळासाहेब ठाकरे रस्ता अपघात विमा योजना (Balasaheb Thackeray Road Accident Insurance Scheme) रस्ते अपघातात जखमी झालेल्यांवर उपचारांसाठी वाढवण्यात आली असून, 74 वरून 184 उपचारांचा विस्तार करण्यात आला आहे. अपघातग्रस्तांना सर्वसमावेशक आरोग्य सेवा सहाय्य प्रदान करणे हा या बदलाचा उद्देश आहे. या व्यतिरिक्त, ही योजना महाराष्ट्राच्या भौगोलिक सीमांमध्ये रस्ते अपघातात जखमी झालेल्या व्यक्तींना तसेच राज्य किंवा देशाबाहेरील व्यक्तींना कव्हरेज देते, ज्यामुळे वैद्यकीय सहाय्याची व्याप्ती विस्तृत होते.
“महात्मा फुले-आयुष्यमान भारत” योजना भारतातील आरोग्य सेवा आणि कव्हरेजचा विस्तार करण्याच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण प्रगती दर्शवते. महात्मा ज्योतिराव फुले आणि आयुष्मान भारत यांचे एकत्रीकरण हे सुनिश्चित करते की सर्व पात्र कुटुंबांसाठी वैद्यकीय उपचारांची व्यापक श्रेणी उपलब्ध आहे. PMJAY